เครดิต : คมชัดลึก 15 พ.ย. 2556
เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินชื่อการตรวจพิเศษที่ชื่อ “เพทสแกนหรือเพทซีทีสแกน” ว่าเป็นเครื่องมือชั้นเลิศขั้นเทพที่สามารถตรวจหามะเร็งได้อย่างแม่นยำจนหลายคนยอมจ่ายเงินค่าตรวจราคาสูงลิบ ด้วยความหวังว่าถ้าโชคร้ายเกิดเป็นมะเร็งจะได้รู้ตัวก่อน รักษาก่อนในระยะเริ่มต้น นับวันจะมีหลายคนเข้าใจผิด เข้าใจคลาดเคลื่อนในลักษณะนี้ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนมีเงินมีทองเหลือใช้
ก่อนอื่นมารู้จักเพทสแกน หรือเพทซีทีสแกนกันก่อน เพทสแกนเป็นการตรวจโดยถ่ายภาพความเปลี่ยนแปลงทางกระบวนการเมตาบอลิซึมในเนื้อเยื่อของร่างกาย โดยใช้น้ำตาลกลูโคสชนิดพิเศษที่มีการจับกับสารกัมมันตรังสีมาฉีดเข้าสู่ร่างกาย เจ้าน้ำตาลชนิดนี้จะซึมเข้าสู่เนื้อเยื่อทุกประเภททุกอวัยวะในร่างกาย โดยจะไปจับเฉพาะเนื้อเยื่อที่มีกิจกรรมการทำงานมากหรือมีการแบ่งตัวมาก เช่น เซลล์มะเร็งหลายชนิด เนื้อเยื่อที่มีการอักเสบ ก็จะจับน้ำตาลนี้ไว้ในปริมาณมากกว่าเนื้อเยื่อปกติ และเปล่งรังสีออกมาในปริมาณสูง จึงสามารถใช้เครื่องถ่ายภาพรังสีจับภาพออกมา แต่ภาพที่ได้ยังไม่สามารถบอกตำแหน่งรอยโรคในอวัยวะนั้นๆ ได้อย่างชัดเจน จึงจำเป็นต้องใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือซีทีสแกนมาช่วยสร้างภาพ ทำให้เห็นภาพชัดเจนมากยิ่งขึ้น เป็นเครื่องมือที่รวมเอา 2 หลักการเทคโนโลยีไว้ด้วยกันเรียกว่า เพทซีทีสแกน
กลับมาที่เรื่องสำคัญที่ต้องเน้นย้ำกันว่า ในปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์หรือผลการวิจัยมายืนยันว่า เพทซีทีสแกนมีประโยชน์ในการตรวจคัดกรองหรือค้นหามะเร็งในระยะเริ่มต้นแต่อย่างใด เนื่องจากราคาค่าตรวจที่แพงมากและมีผลการตรวจลบลวงที่ยังสูง จึงยังไม่แนะนำให้ตรวจในคนปกติทั่วไปที่ไม่มีอาการหรือข้อบ่งชี้ นอกจากนั้นอย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า ในภาวะอื่นๆ ที่เซลล์มีกระบวนการสลายน้ำตาลมากขึ้นกว่าปกติ เช่น ภาวะติดเชื้อทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง ภาวะภูมิคุ้มกันตัวเองบกพร่อง ภาวะเนื้อเยื่อมีการอักเสบ ก็ทำให้เกิดผลบวกลวง ทำให้อาจแปลผลผิดพลาดว่าเป็นมะเร็งได้ บางรายมีหลายๆ ภาวะร่วมกันรวมถึงเนื้องอกชนิดธรรมดาบางชนิดก็สามารถจับน้ำตาลกลูโคสได้มากกว่าปกติ ก็ทำให้การแปลผลลำบากมากขึ้นไปอีก เพราะฉะนั้นไม่ใช่ว่าผู้ป่วยโรคอะไรก็ได้หรือคนปกติจะเดินเข้าไปขอตรวจกันได้เอง เพราะอาจจะต้องปวดหัวสับสนและวิตกกังวลมากกว่าเดิม เมื่อเกิดผลบวกหลอกลวงทั้งที่ตนเองไม่ได้เป็นมะเร็ง
จำไว้นะครับว่าการตรวจพิเศษทางการแพทย์ล้วนแล้วแต่ต้องมีข้อบ่งชี้ในการส่งตรวจทั้งนั้น ไม่ใช่ว่าอยากตรวจอะไรก็เข้าไปขอตรวจได้เลยแบบเข้าไปช็อปปิ้งตามห้างสรรพสินค้า หลายรายตรวจไปตรวจมาหมดไปหลายแสน ทั้งที่ไม่ได้เป็นโรคร้ายอะไรเลยล่ะครับ…ขอบอก