เครดิต : คมชัดลึก 22 มี.ค. 2556
ภาวะตัวเหลืองเป็นอาการแสดงที่พบได้บ่อยในหลายโรคที่มีมากมายหลายสาเหตุ แต่ 3 สาเหตุหลักที่พบบ่อยคือ หนึ่ง ตัวเหลืองจากเม็ดเลือดแดงแตกตัวง่ายกว่าปกติ เช่น โรคเลือดจางธาลัสซีเมีย สอง ตัวเหลืองจากเซลล์ตับถูกทำลาย เช่น โรคตับอักเสบจากสาเหตุต่างๆ และสาม ตัวเหลืองจากท่อน้ำดีมีการอุดตัน จุดสังเกตอาการตัวเหลืองในระยะเริ่มต้นคือดูที่ตาขาว โดยการให้มองลงด้านล่าง ถ้าตาขาวเปลี่ยนสีเป็นเหลืองโดยเริ่มจากเหลืองอ่อนๆ นับวันก็เหลืองมากขึ้นๆ และถ้ามีอาการอื่นที่สำคัญคือมีอาการคันตามตัวมากขึ้น มีปัสสาวะสีเข้มขึ้น อุจจาระสีซีดลงตามระดับความเหลืองที่มากขึ้นแล้วล่ะก็ ให้สงสัยเลยว่าอาจจะมีท่อน้ำดีอุดตันเกิดขึ้นไว้ก่อน แต่จะเกิดจากโรคอะไรนั้น ที่พบบ่อยที่เป็นสาเหตุของการอุดตันก็มี 2 สาเหตุคือนิ่วในท่อน้ำดีร่วมและมะเร็ง ถ้าเป็นการอุดตันจากนิ่ว ส่วนใหญ่อาการเหลืองอาจมีช่วงที่เหลืองน้อยลงได้เอง เรียกว่าอาจมีอาการตัวเหลืองเป็นๆ หายๆ จากการที่นิ่วอาจมีการกลิ้งไปกลิ้งมาในท่อน้ำดี ทำให้น้ำดีไหลผ่านได้บ้างและระดับความเหลืองมักไม่มากเท่าจากมะเร็ง ในขณะที่ถ้าเป็นจากมะเร็ง ส่วนใหญ่เมื่อเหลืองแล้วจะมีแต่เหลืองมากขึ้นๆ โดยลำดับ
มะเร็งที่เป็นสาเหตุของภาวะตัวเหลือง นอกจากมะเร็งท่อน้ำดี มะเร็งตับทั้งที่เกิดจากเซลล์ตับเองหรือมะเร็งจากอวัยวะอื่นที่กระจายมาที่ตับและมีการกดเบียดท่อน้ำดีร่วม ยังมีมะเร็งส่วนหัวของตับอ่อน มะเร็งเนื้อเยื่อบริเวณรูเปิดของท่อน้ำดีร่วม มะเร็งลำไส้เล็กดูโอดีนัมส่วนที่สอง และมะเร็งท่อน้ำดีร่วมส่วนปลายทั้ง 4 มะเร็งนี้ก็เป็นกลุ่มมะเร็งที่มักเกิดขึ้นบริเวณท่อน้ำดีส่วนปลาย ส่วนการรักษาก็ขึ้นกับว่าจำนวนก้อนและตำแหน่งของก้อนเนื้องอกที่อุดตันท่อน้ำดี ถ้ามีแค่ก้อนเดียวก็มีโอกาสผ่าตัดเอาออกได้มากกว่าที่มีหลายก้อน แต่ถ้าตำแหน่งที่มีการอุดตันอยู่สูงบริเวณท่อน้ำดีร่วมแถวขั้วตับ การผ่าตัดก็มักจะยุ่งยากมากกว่าเพราะอาจต้องมีการตัดเอาเนื้อตับออกด้วย ถ้าตำแหน่งอุดตันอยู่บริเวณท่อน้ำดีร่วมส่วนกลางก็ไม่ค่อยมีปัญหาเท่าไหร่ แต่ถ้าตำแหน่งที่มีการอุดตันอยู่บริเวณท่อน้ำดีร่วมส่วนปลายก็ต้องตัดเอาหลายอวัยวะออกไปพร้อมกัน
เช่น กระเพาะอาหารส่วนปลาย ลำไส้เล็กส่วนต้น ท่อน้ำดีร่วมและส่วนหัวของตับอ่อนออกทั้งหมด ถ้ามะเร็งลุกลามไปมากแล้วก็อาจทำได้แค่เพียงทำผ่าตัดหรือใส่ท่อระบายน้ำดีโดยไม่ต้องผ่าตัด เพื่อไม่ให้น้ำดีคั่งอยู่ในตับจนทำให้การทำงานของตับที่มีมากมายหลายหน้าที่ต้องเสียไปและยังช่วยลดความทรมานจากอาการคันที่เกิดจากน้ำดีมาจับที่ผิวหนังที่ยาแก้คันอะไรก็มักจะเอาไม่ค่อยอยู่
รู้อย่างนี้แล้วไม่ว่าจะเป็นคนปกติหรือผู้ป่วยมะเร็งของอวัยวะใดก็ตาม ถ้าเริ่มมีคนทักว่าตัวเหลือง ก็ลองสังเกตตาขาวตัวเองดู ถ้าสงสัยว่าตาเหลืองแล้วล่ะก็ อย่าชะล่าใจรีบไปพบแพทย์ ตรวจเสียก่อนเพื่อความสบายใจเพราะมีมากมายหลายโรคที่มีอาการตัวเหลืองเป็นอาการเริ่มต้น ไม่จำเป็นต้องเป็นมะเร็งเสมอไปแต่ถ้าโชคร้ายเป็นมะเร็งก็ไม่ต้องตกใจ ตรวจก่อนรู้ก่อนรีบรักษาก่อนมีโอกาสหายขาดสูงนะครับ…เชื่อผมสิ
