เครดิต : คมชัดลึก 21 พ.ย. 2557
เดือนพฤศจิกายนเดือนนี้หลายประเทศทั่วโลกนอกจากจะกำหนดให้เป็นเดือนแห่งการรณรงค์ต้านภัยมะเร็งตับอ่อนแล้ว ยังยกให้เป็นเดือนแห่งการรณรงค์ต้านภัยมะเร็งปอดด้วยเช่นกัน โดยใช้สัญลักษณ์โบว์สีขาว สถานการณ์มะเร็งปอดในประเทศไทยนั้นก็ยังน่าเป็นห่วง โดยเป็นมะเร็งที่คนไทยป่วยมากที่สุดเป็นอันดับสองรองจากมะเร็งตับ มีผู้ป่วยใหม่ปีละ 14,000 รายและเสียชีวิตประมาณ 12,000 รายต่อปี
อาการของมะเร็งปอดที่พบบ่อยเป็นอาการของระบบทางเดินหายใจ ตั้งแต่อาการไอ ไอเรื้อรัง อาจมีหรือไม่มีเสมหะก็ได้ อาการไอเป็นเลือด หอบเหนื่อย หายใจลำบากเนื่องจากก้อนมะเร็งโตขึ้น ทำให้เนื้อปอด ปกติเหลือน้อยลง หรือก้อนมะเร็งปอดกดเบียดหลอดลม เจ็บหน้าอก แต่อาการเหล่านี้อาจเกิดจากโรคอื่นๆ ของปอดได้เช่นกัน จึงไม่จำเพาะเจาะจงว่าเป็นอาการของมะเร็งปอดเสมอไป นอกนั้นก็เป็นอาการของระบบอื่นๆ เช่น เบื่ออาหาร น้ำหนักลด บวมที่บริเวณใบหน้า แขน ลำคอและทรวงอกส่วนบนเนื่องจากมีการกดเบียดหลอดเลือดดำใหญ่บริเวณคอ เสียงแหบเพราะมะเร็งปอดลุกลามไปยังเส้นประสาทที่ควบคุมการทำงานของกล่องเสียง ปวดกระดูกกลืนลำบากเนื่องจากก้อนมะเร็งกดเบียดหลอดอาหาร อัมพาตเนื่องจากมะเร็งแพร่กระจายไปยังสมองหรือไขสันหลัง ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดจากการที่ก้อนมะเร็งปอดได้ลุกลามไปมากแล้ว
ส่วนสาเหตุนอกจากเรื่องบุหรี่และยาสูบประเภทต่างๆ ที่เป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปอดถึงร้อยละ 80 แล้ว ยังมีอีกหลายสาเหตุที่มักถูกมองข้าม ตั้งแต่การหายใจเอาไอน้ำมันหรือควันจากน้ำมันทอดซ้ำ จากงานวิจัยพบว่า ผู้หญิงจีนที่ไม่สูบบุหรี่จำนวนมากป่วยเป็นมะเร็งปอด ซึ่งเมื่อดูจากประวัติแล้ว ส่วนใหญ่สูดควันจากการทำอาหารด้วยน้ำมันเก่าที่มีควันมากผิดปกติ แร่ใยหินหรือแอสเบสตอสที่ไม่ได้เป็นสาเหตุเพียงแค่มะเร็งเยื่อหุ้มปอดเท่านั้น ก๊าซเรดอนภัยเงียบใกล้ตัวที่เป็นมลภาวะทางอากาศภายในอาคารที่สำคัญไม่แพ้เรื่องบุหรี่และแร่ใยหิน แต่มักไม่ค่อยได้รับความสนใจเท่าที่ควร ก๊าซตัวนี้เกิดจากการการสลายตัวของธาตุยูเรเนียมซึ่งมีปะปนอยู่ในหินดินทราย และจะสลายตัวปล่อยรังสีอัลฟ่าพลังงานสูงออกมาทำลายเซลล์เยื่อบุทางเดินหายใจและกลายเป็นมะเร็งในที่สุด ควันพิษจากเครื่องยนต์ดีเซลตามท้องถนน และที่บ้านเราต้องประสบพบเจอกันเป็นประจำหลายปีติดต่อกันก็คือ การได้รับสารก่อมะเร็งจากการเผาไหม้ จากหมอกควันไฟที่เกิดจากการเผาป่าที่ทำกันเป็นประจำในช่วงหน้าแล้งต้นปี ส่งผลให้มะเร็งปอดเป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดในภาคเหนือ นอกจากนั้นสาเหตุในเรื่องของพันธุกรรม จากงานวิจัยพบว่าในคนที่มีพ่อแม่ปู่ย่าตายายพี่น้องสายตรงเป็นมะเร็งปอด บุคคลผู้นั้นมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไปด้วยเช่นกัน
เพราะฉะนั้นการที่จะทำให้จำนวนผู้ป่วยมะเร็งปอดลดลงได้นั้น มิใช่แค่มุ่งเน้นการรณรงค์เรื่องบุหรี่เพียงอย่างเดียว แต่ต้องควบคู่ไปกับการรณรงค์เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ของการเกิดมะเร็งปอดด้วยนะครับ…เชื่อผมสิ